Felietony – Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce

Skip to content Skip to footer

O Polsko, Polsko, gdyby me imię było imieniem wieszcza-poety… (Marian Borys, „Mój Życiorys”)

Starszy strzelec Marian Borys (ur. 1927 r.) „Czarny” był żołnierzem Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW), który walczył z reżimem komunistycznym do 12 sierpnia 1954 r. Tego dnia poległ w pobliżu wsi Zaskrodzie (pow. kolneński) w walce z funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa (UB). Działalność niepodległościową Marian Borys rozpoczął…

Konrad Bartoszewski (1914-1987) „Wir”

Był jednym z czołowych dowódców Armii Krajowej (AK) na Lubelszczyźnie. W konspiracji działał od jesieni 1939 r. (Służba Zwycięstwu Polski, AK). Jako dowódca Rejonu AK Józefów Biłgorajski dowodził licznymi akcjami dywersyjnymi już w trakcie wysiedlania Zamojszczyny. W akcie zemsty Niemcy rozstrzelali całą jego rodzinę.

Na tropie „Huragana”…

Czy „Huragan”, żołnierz podziemia antykomunistycznego z terenu gminy Myszyniec, miał na nazwisko Domański i pochodził z Łodzi? Światło na losy partyzanta być może rzuca list Czytelniczki naszego „Głosu Niezłomnego”…

Kpt. Zdzisław Broński „Uskok”

21 maja 1949 r., zginął kpt. Zdzisław Broński „Uskok” – legendarny dowódca oddziałów partyzanckich na Lubelszczyźnie. Należał do najaktywniejszych dowódców antykomunistycznego podziemia.

Gawęda o „Szalonym Staśku”

Już za życia stał się legendą Białostocczyzny. Opowieści o jego wyczynach i brawurowych akcjach były żywe wśród ludności w tamtej epoce. I pomimo upływu czasu i pokoleń nadal zajmują miejsce w pamięci zbiorowej.

Ppor. "Olech"… „Nic dla siebie, wszystko dla Ojczyzny”

Jego oddział był największym, najsilniejszym i jednym z najdłużej walczących antysowieckich oddziałów partyzanckich na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej.

Zagłada patrolu „Lamparta”

Adam Ratyniec był jednym z ostatnich czynnych żołnierzy antykomunistycznego oporu na Podlasiu. Swój szlak bojowy rozpoczął w oddziale AK w 1944 r. i trwał w walce aż do połowy 1952 r.

Ppor. Edward Taraszkiewicz „Żelazny”

Wsławił się wieloma spektakularnymi akcjami przeciwko ludziom i instytucjom „władzy ludowej”. Po śmierci brata Leona w styczniu 1947 r. przejął komendę nad pozostałymi w konspiracji żołnierzami

Atak "Jastrzębia" na PUBP we Włodawie

22 października 1946 r. oddział „Jastrzębia”, przy wsparciu „Ordona” i jego żołnierzy, opanował Włodawę, zajął Komendę Powiatową MO i zaatakował PUBP, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.

„Rój” i XVI Okręg Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

13 kwietnia 1951 r., zdradzony i okrążony, poległ w walce st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, dowódca jednego z najdłużej walczących z komunistami oddziałów NZW na Mazowszu.

Por. Kazimierz Chmielowski „Rekin”

1 kwietnia 1950 roku komunistyczni oprawcy zamordowali w białostockim więzieniu por. Kazimierza Chmielowskiego „Rekina”. Sądzony był wraz ze swoim dowódcą kpt. Romualdem Rajsem „Burym” w pokazowym procesie

Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny

Na początku 1950 roku oddziały zbrojne polskiego podziemia niepodległościowego prawie już nie istniały. W terenie pozostały tylko niewielki grupy partyzantów. Jedną z nich był oddział Adama Kusza „Garbatego”.

Rodziny Wyklęte

Oddziały bijące się przez wiele lat po wojnie z brutalnymi komunistycznymi okupantami, nie dałyby rady utrzymywać się w terenie tak długo bez poparcia miejscowej ludności, zaangażowanej w struktury konspiracyjne.

Mjr Hieronim Dekutowski „Zapora”

7 marca 1949 r. komunistyczni oprawcy zamordowali mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę” – cichociemnego, legendarnego dowódcę oddziałów partyzanckich AK, a później Zrzeszenia WiN.

Ostatni z Białostocczyzny. Ppor. Stanisław Marchewka „Ryba”

Nocą z 3 na 4 marca 1957 r., otoczony przez grupę operacyjną SB–KBW zginął z bronią w ręku ostatni partyzant Białostocczyzny, ppor. Stanisław Marchewka „Ryba”.

Ostatnie polskie powstanie

Zbrojny opór stawiany komunistycznemu zniewoleniu przez niepodległościowe podziemie w Polsce w latach 1944-1963 już od dawna przez wielu historyków nazywany jest ostatnim narodowym powstaniem.

Generał „Nil”

Jeden z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego. Był uosobieniem patriotyzmu, jednak komunistyczni mordercy orzekli, że „skazany Fieldorf na łaskę nie zasługuje”.

Mjr Józef Kuraś „Ogień” i oddział artyzancki „Błyskawica”

„Walczyliśmy o Orła, teraz – o koronę dla Niego, hasłem naszym Bóg, Ojczyzna, Honor” – pisał na ulotkach, rozwieszanych na terenie Podhala, mjr Józef Kuraś „Ogień”.