Wiele osób kojarzy termin „Żołnierze Wyklęci” z podziemiem antykomunistycznym działającym w granicach powojennej Polski. Należy zdać sobie sprawę z tego, że zorganizowany polski opór w stosunku do władzy komunistycznej miał miejsce chociażby na terenach Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i trwał aż do początku lat pięćdziesiątych.
Urodzony 4 IX 1913 w Niedźwiadach k. Kalisza; syn Stanisława i Wandy z d. Bieniecka. W młodości działał ZHP, gdzie pełnił funkcję drużynowego, jednocześnie udzielał się też na niwie politycznej – należał do Młodzieży Wielkiej Polski.
Ksiądz Bolesław Stefański, zapomniany bohater, kapłan archidiecezji warszawskiej, wikariusz na warszawskim Kole, kapelan i żołnierz Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, dowódca warszawskiego Pogotowia Akcji Specjalnej NZW.
Ani się nie obejrzał gdy zapadł zmierzch. Wyszedł z budynku zatrzaskując drzwi. Inwentarz nakarmiony, można powoli wracać do chałupy. Jeszcze tylko chwila – trzeba wyciągnąć wodę do wiadra na noc. Spojrzał na niebo, było bezchmurne ale powietrze stawało się coraz bardziej ostre. „Idzie na mrozek”…
Odchodził w ostatnią drogę wiosną. Najbliższa rodzina, wzruszające pożegnanie wnuczki, kompania honorowa, mieszkańcy Wrocławia, delegacje z rodzinnej Rzeszowszczyzny, żegnali Jerzego tłumnie.
Teren ziem zachodnich był w pierwszych latach powojennych obszarem bardzo trudnym do organizowania działalności niepodległościowej.
ppor. Roman Żebryk ps. „Korab”, „Korabiewicz”, „Robak” używał nazwiska Roman Czyżewski; absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; żołnierz wileńskiej siatki miejskiej ZWZ-AK; dowódca 3. kompanii szturmowej i ostatni komendant 1. Brygady Wileńskiej, historyk Okręgu Wileńskiego AK.
Sergiusz Kościałkowski egzystencję wojenną miał podobną jak Sergiusz Piasecki w okresie swojej służby w „dwójce”. Nieprzystającą do szarej codzienności. Ukrywał się w domu na Zarzeczu na tej samej ulicy (Popławskiej), gdzie swego czasu mieszkał Feliks Dzierżyński.
Zasługi płk. Franciszka Niepokólczyckiego dla Polski Podziemnej są nie do przecenienia. Szczególnie wkład organizacyjny i koncepcyjny w budowę pionu sabotażowo – dywersyjnego, organizacji służb saperskich, uruchomienia produkcji uzbrojenia oraz wypracowania, w nowej sytuacji politycznej lat 1945 – 1946, nowych metod działalności niepodległościowego podziemia.
Niedługo po likwidacji przez „Fakira” w Wilnie, w kruchcie kościoła św. Katarzyny przy ul. Wileńskiej, Czesława Ancerewicza, redaktora wydawanego przez Niemców „Gońca Codziennego”, Józef Mackiewicz oskarżył egzekutorów AK o zabicie człowieka modlącego się w ławie strzałem w tył głowy.
Od początku drugiej sowieckiej okupacji/dominacji w Polsce narzędziem służącym przejmowaniu, poszerzaniu i utrzymaniu przez komunistów władzy, oprócz niezbędnego do jej trwania wsparcia NKWD i Armii Czerwonej, był organizujący się pod kontrolą sowieckich specjalistów od terroru masowego aparat represji, mający za zadanie rozpoznawać, ujawniać (lub kontrolować)…
W wydanej w 1964 r. w Londynie zbeletryzowanej historii komórki AK wykonującej w Wilnie wyroki śmierci, dowódca wileńskich egzekutorów, Sergiusz Piasecki, pisał: „Przekonamy się po wojnie, jeśli dożyjemy, że w małej historii obecnych czasów będą pisać pompatycznie o solidarności podczas wojny i okupacji wszystkich warstw…