1 marca był dla Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce szczególny z dwóch powodów. Po pierwsze: tego dnia przypada Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Po drugie: 1 marca nastąpiło oficjalne zakończenie budowy i rozbudowy siedziby Muzeum. W uroczystości wzięli udział znamienici goście, w tym: Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki, Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński oraz Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin. Wydarzeniu towarzyszyły liczne atrakcje.
Obchody rozpoczęły się od przemówienia premiera Mateusza Morawieckiego. Przypomniał on sylwetki kilku żołnierzy drugiej konspiracji. Podkreślił potrzebę przywracania pamięci o tych, który nie ustali w walce pomimo beznadziejności własnego położenia.
Następnie głos zabrali: wicepremier Piotr Gliński, poseł Arkadiusz Czartoryski (który odczytał list od marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego), prezydent Łukasz Kulik, dyrektor MŻW Jacek Karczewski oraz prezes Budimexu Dariusz Blocher. Nawiązali oni nie tylko do historii, ale i do kulisów organizacji Muzeum.
Warto zaznaczyć, że w obecnie w całym kraju powstaje kilkadziesiąt nowoczesnych instytucji muzealnych, a ostrołęckie muzeum jest pierwszym, które wyszło poza etap budowy. Symbolicznym podsumowaniem tej części uroczystości było przekazanie kluczy do budynku.
Następnie delegacja władz państwowych zwiedziła obiekt. W ich ślad podążyli zaproszeni goście oraz mieszkańcy Ostrołęki. Specjalnie z okazji przekazania budynku przygotowana została wystawa z wybranymi obiektami ze zbiorów Muzeum.
Znalazły się wśród nich: rzeczy osobiste, dokumenty, zdjęcia i inne artefakty. Zwiedzający mogli również zobaczyć dwie wystawy planszowe – „Powiat ostrołęcki w walce z dwoma okupantami” oraz „Twarze Polski”. Firma ART FM przygotowała wizualizację przyszłej ekspozycji Muzeum. Nie zabrakło również pokazów grup rekonstrukcji historycznej.
Swoją broń, umundurowanie, a przede wszystkim wiedzę prezentowały: Kurpiowska Grupa Historyczna „Ostoja”, Grupa Historyczna „Niepodległość” oraz Projekt Historyczny „Konspiracja”.
Podczas obchodów odbyła się debata „Ocalić pamięć. O roli muzeum w budowaniu tożsamości”. W panelu dział wzięli: Dariusz Pogorzelski jako moderator, Maria-Krystyna Kozłowska (córka mjr. Mariana Kozłowskiego, Komendanta Okręgu NZW „Bałtyk”), Arkadiusz Gołębiewski (reżyser, dyrektor Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci”), Jadwiga Płodziszewska (reprezentująca Społeczny Komitet Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ i NZW), mjr Antoni Zienkiewicz ps. „Cichy” (żołnierz podziemia antykomunistycznego w szeregach WiN i NZW) oraz Jacek Karczewski – dyrektor Muzeum.
Uczestnicy panelu dyskutowali o znaczeniu muzeów podejmujących wątki z najnowszej historii dla wciąż żyjących świadków historii i ich rodzin, jak również dla edukacji młodszych pokoleń. Wszyscy byli zgodni co do tego, że walka o pamięć o żołnierzach wyklętych trwa, a przed powstającym Muzeum stoi wiele wyzwań.
Obchodom towarzyszyły warsztaty dla dzieci oraz młodzieży licealnej. Najmłodsi uczestniczyli w warsztatach plastycznych z historią w tle. Poprzez zabawę poznawali m.in. zagadnienie symboliki narodowej. Z kolei młodzież szkolna uczestniczyła w warsztatach filmowych prowadzonych przez Marię Wiśnicką-Wyrozębską oraz Andrzeja Wyrozębskiego.
W trakcie zajęć uczniowie dowiedzieli się jak funkcjonuje plan zdjęciowy oraz jak przygotować film dokumentalny lub materiał informacyjny. Nie zabrakło również praktycznych ćwiczeń z kamerą i oświetleniem studyjnym. Na zakończenie uczestnicy warsztatów przeprowadzili wywiad ze świadkiem historii – Janem Olechem, Jaworzniakiem.
W kolejnych dniach Muzeum kontynuowało obchody. 2 marca odbył się koncert Huberta Bojarskiego – muzealnika, rekonstruktora oraz muzyka, którego twórczość czerpie z najnowszej historii. Inicjatywa spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem, a pracownicy Muzeum zostali miło zaskoczeni frekwencją.
Dzień później odbył się spektakl „Wyklęci” Teatru Nie Teraz. Grupa znana z angażowania w sztukę publiczności i tym razem weszła w kontakt z widzami.
Odbiór budynku stwarza dla Muzeum nowe możliwości. Daje bowiem przestrzeń dla inicjatyw edukacyjnych, artystycznych – i co najważniejsze – wystawienniczych.
Zdjęcia: Michał Laskowski, Maciej Kordas
