Ppor. Zbigniew Smoleński
Ppor. Zbigniew Smoleński
Pseudonim: Żuraw vel. Zbigniew Tokarski
Ur. 21 grudnia 1916 r. we Lwowie. W Równem jako gimnazjalista włączył się do ruchu harcerskiego. Podjął naukę w Szkole Podchorążych Marynarki
Wojennej w Toruniu i w Bydgoszczy. Od 1936 r. zawodowy oficer marynarki
wojennej; obrońca Helu na statku ORP „Żuraw” we wrześniu 1939 r. (osobiście strącił dwa niemieckie bombowce). Więziony w obozie jenieckim w Woldenbergu na Ziemi Lubuskiej. Po zwolnieniu, w lutym 1945 r. nie wrócił do rodzinnego
Lwowa na skutek zmiany granic. W Bydgoszczy pracował w kierownictwie obozu pracy dla Niemców w Zimnych Wodach. Zagrożony aresztowaniem, uciekł wraz
z innymi do lasu. Za namową por. Kazimierza Wróblewskiego„Kruka” włączył się
w pracę konspiracyjną lokalnego środowiska AK. W maju 1945 r. pełnił funkcję
zastępcy dowódcy w oddziale „Kruka”.
7 VI 1945 r. w Bydgoszczy został aresztowany przez bezpiekę. Był „bestialsko torturowany”.
21 XII 1945 r. w 29. urodziny, skazany przez Wojskowy Sąd Okręgowy
w Poznaniu na sesji wyjazdowej w Bydgoszczy na karę śmierci.
22 XII 1945 r. skierował prośbę do Bieruta o zamianę kary śmierci na więzienie.
12 I 1946 r. Bierut odmówił mu prawa łaski. 21 II 1946 r. stracony w bydgoskim więzieniu
przy Wałach Jagiellońskich. Jego miejsce spoczynku pozostaje nieznane. Rodzina jeszcze
w latach 50 poszukiwała go przez Czerwony Krzyż.
Źródło: