W rocznicę wybuchu II wojny światowej, 1 września, w kościele parafii pw. Św. Franciszka w Asyżu w Ostrołęce odbyła się msza święta w intencji ofiar. Po niej złożone zostały kwiaty i zapalone zostały znicze przed pomnikiem poświęconym mieszkańcom Ostrołęki i wszystkim Polakom, którzy budowali niepodległość i oddali za nią życie. W uroczystościach uczestniczyła także delegacja naszego Muzeum z dyrektorem Januszem Kotowskim.
Nad ranem 1 września 1939 r. Luftwaffe bezlitośnie zbombardowało Wieluń, a pancernik „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzeliwanie Westerplatte. Niemcy bez wypowiedzenia wojny rozpoczęły realizację planu Fall Weiss.
O godz. 6.30 spiker Polskiego Radia Zbigniew Świętochowski wygłosił dramatyczny komunikat informujący o napaści Niemiec na Polskę:
„Halo, halo! Tu Warszawa i wszystkie rozgłośnie Polskiego Radia. Dziś rano o godzinie piątej minut czterdzieści oddziały niemieckie przekroczyły granicę polską łamiąc pakt o nieagresji. Bombardowano szereg miast. Za chwilę usłyszą Państwo komunikat specjalny.”
Polacy w pierwszych godzinach nazistowskiego ataku dzielnie bronili budynków Poczty Polskiej w Gdańsku. Działa Boforsa kalibru 152,4 odpowiadały skuteczną salwą w obronie polskiego wybrzeża. Piloci Władysław Gnyś i Stanisław Skalski zestrzelili pierwsze samoloty wroga. Pod Mokrą Wołyńska Brygada Kawalerii opóźniła marsz oddziałów 4. Dywizji Pancernej, niszcząc ok. 100 wozów bojowych. 18. Pułku Ułanów Pomorskich pod Krojantami, szarżą kawaleryjską zatrzymał pochód XIX Korpusu Pancernego gen. Heinza Guderiana.
W ciągu pięciu tygodni polskie wojsko zadało agresorowi dotkliwe straty, które spowodowały opóźnienie ataku na Francję, a także uniemożliwiły Hitlerowi rozpoczęcie działań zbrojnych przeciwko ZSRR w 1940 r.
