Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Minęło 70 lat od aresztowania ppłk. Łukasza Cieplińskiego

28 listopada 1947 r. w Zabrzu w ręce bezpieki wpadł Prezes IV Zarządu WiN ppłk Łukasz Ciepliński, „Pług”.

Ppłk Łukasz Ciepliński „Pług”, „Ostrowski”, prezes IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN (fot. wykonana po aresztowaniu). Źródło: IPN

Powołany 2 września 1945 r. Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji „Wolność i Niezawisłość” od momentu założenia był priorytetowym celem dla komunistycznych służb bezpieczeństwa. W dużej mierze powodowane to było odmiennością celów organizacji, która skupiała się nie na walce zbrojnej, lecz na tajnej działalności politycznej.

Cele organizacji zostały zdefiniowane w dokumencie „O wolność obywatela i niezawisłość państwa”.
W szczytowym okresie działalności (1945-1946) WiN skupiał w swoich szeregach od 20 do 25 tys. członków.
Już kilka miesięcy po założeniu WiN UB aresztowało jej kierownictwo na czele z pierwszym prezesem płk. Janem Rzepeckim (listopad 1945 r.) Do stycznia 1947 r. zlikwidowano pierwsze trzy zarządy.

Prezes Okręgu Krakowskiego WiN i komendant Obszaru Południowego Łukasz Ciepliński, „Pług”, „Ostrowski”, w styczniu 1947 r. doprowadził do powstania IV Zarządu Głównego WiN, przenosząc siedzibę główną organizacji z Krakowa do Zabrza.

Wznowiono działalność propagandową i wywiadowczą. W tym zakresie zorganizowano ekspozytury zagraniczne w kilku dużych miastach europejskich: Londynie, Paryżu, Berlinie, Monachium i Rzymie. Działalnością wywiadowczą objęto również stacjonujące w Polsce oddziały wojska sowieckiego.

Zdaniem wielu historyków, działalność IV Zarządu WiN była najbardziej heroicznym okresem funkcjonowania organizacji, ponieważ zbiegła się w czasie z załamaniem się postaw społeczeństwa po sfałszowanych wyborach do Sejmu w styczniu 1947 r. oraz fali represji wobec członków opozycji.

Po aresztowaniu Cieplińskiego przez funkcjonariuszy WUBP w Katowicach przesłuchano go i przekazano do krakowskiego oddziału resortu. Na początku grudnia 1947 r. prezesa IV Zarządu WiN przetransportowano samolotem do Warszawy i osadzono w więzieniu mokotowskim.

Po odmowie współpracy rozpoczęły się tortury. Jeden ze współwięźniów wspominał: „Wielokrotnie Łukasza Cieplińskiego na przesłuchania wynoszono na kocu, gdyż miał połamane kości rąk i nóg, a później przynoszono do celi nieprzytomnego”. Brutalnie traktowano również innych członków IV Zarządu. Wiceprezes mjr Adam Lazarowicz miał powybijane zęby, szefa Działu Politycznego kpt. Józefa Rzepkę doprowadzono do obłędu.

5 października 1950 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie pod przewodnictwem płk. Aleksandra Wareckiego rozpoczął się publiczny proces IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zgodnie z założeniami propagandy komunistycznej miał on na zawsze pogrzebać nadzieje Polaków pokładane w różnego rodzaju organizacjach konspiracyjnych, ośmieszyć Rząd RP na Uchodźstwie oraz zniechęcić ludność do zachodnich systemów demokratycznych.

Na ławie oskarżonych zasiedli: Łukasz Ciepliński, Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Ludwik Kubik, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory, Karol Chmiel, Joanna Czarnecka i Zofia Michałowska. Zarzucano im m.in. współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy.

Proces miał szeroką oprawę medialną, którą zapewnił główny organ komunistycznej propagandy – „Trybuna Ludu”.

14 października 1950 r. komunistyczny sąd zatwierdził będący jedynie formalnością wyrok na Prezesie IV Zarządu Głównego WiN. Łukasza Cieplińskiego skazano na pięciokrotną karę śmierci oraz 30 lat więzienia. Najwyższy wymiar kary wymierzono również sześciu jego współpracownikom.

Prezydent Bolesław Bierut decyzją z 20 lutego 1951 r. nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 1 marca 1951 r. strzałem w tył głowy. Przed śmiercią Łukasz Ciepliński miał połknąć srebrny medalik z wizerunkiem Matki Boskiej, co miało pomóc w jego późniejszej identyfikacji.

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej prof. Krzysztof Szwagrzyk w listopadzie br. wyraził  nadzieję, że wśród szczątków odnalezionych podczas przeprowadzonych w lipcu br.  prac ekshumacyjnych na terenie  Kwatery na Łączce na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajdują się również szczątki ppłk. Łukasza Cieplińskiego. Wyniki prac identyfikacyjnych mają zostać ogłoszone na początku 2018 r.

Na podstawie:  Jakimek-Zapart E., Proces IV Zarządu Głównego WiN, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 1-2 (84-85) styczeń-luty 2008;  Jakimek-Zapart E., Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, Kraków 2008.

0
    0
    Twój koszyk
    Twój koszyk jest pustyPowrót do sklepu
    Skip to content